chap

Oʻzbekcha (uz)

chap I

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

chap

Etimologiyasi

Forschadan - soʻl; soʻl tomon.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Gavdaning yurak joylashgan tomonidagi; soʻl. ◆ Chap qoʻl. Chap yelka, yaya Taajjubki, uning chap oyogʻi uvushgandek, oʻng qoʻlining barmoq-lari ham dir-dir mumpapdu. S. Siyoyev, „Yorugʻ-lik“ .

2 Soʻl tomon, oʻng tomonning qarama-qarshi tomoni. ◆ Ahmad koʻchaning chap betidan — serdaraxt va qorongʻi yoʻlakdan yurdi. F. Musajonov, „Himmat“ .

3 koʻchma Oʻng kelmaydigan, teskari, no-qulay. ◆ -Yoʻl garchi chaproq boʻlsa ham, bu gal uncha qiynalmadim. Kechga yaqin Donoxonlar uyiga yetib bordim, — dedi Nafisa. Gʻayra-tiy, „Uzoqdagi yor“ .

4 koʻchma Munosabati yaxshi emas (biror kimsa bilan). ◆ Madaminjon qizlar bilan chap boʻlib qolgan edi. Oybek, „Tanlangan asarlar“ . ◆ Mirvali shu odam bilan anchagina chap edi. S. Ahmad, „Jimjitlik“ . ◆ Bu orada narigi ikkovining gapi yana chap tushib qol-di. N. Norqobilov, „Bekatdagi oquycha“ .

Yoʻlni chap solmoq Koʻzga tashlanmaslik, chalgʻitish maqsadida toʻgʻri yoʻldan yurmay, egri, aylanma yoʻldan yurmoq. ◆ Haydarali yoʻlni chap solib, soʻqmoqlardan yurdi. H. Nuʼ-mon va A . Shorahmedov, Ota. ◆ [Ummatali] Yoʻlni chap solgan edi, u [Qimmatxon] quvib yetdi. Shuhrat, „Jannat qidirganlar“ . Chap bermoq 1) epchillik bilan oʻzini olib qoch-moq. ◆ Avazxon.. oyogʻini yerga tirab, abjir-lik bilan chap berib, chap tomondan qilich soldi. "Malikai ayyor" . ◆ Avtomat oʻqiga chap beramiz-a, ammo ofitserning choʻntagida granata boʻlsa-chi?T. Rustamov, „Mangu jasorat; 2) tutqich bermay, oʻzini olib qochib yur-moq“ . ◆ Ishga chiq, desam, chap beradi, qachon qarasangiz, bozorning guli. S. Mahkamov, „Dala tongi; 3) roʻbaroʻ boʻlmasdan, biror holatdan oʻzini asrashga harakat qilmoq“ .

Nazarimda, Abdurazzoq ota keksalikka chap berib, yil sayin kuchiga kuch.. qoʻshilib bora-yotganday. N. Safarov, Olovli izlar. ◆ [Yax-shiboyev:] Mayli, hozircha oʻlimga chap berib yuribmiz, bundan keyin ham biror oʻn besh-yigirma yil moʻljalimiz bor.. M. M . Doʻst. Lolazor. Chap yoni (yoki yonboshi) bilan turib-di Kimsaning omadi yurishmagan, ishi chap-pasiga ketgan yoki serzarda boʻlib turgan kuni shunday deyiladi. ◆ Muhammad Rasul oʻz ichida: "Bu kun boy chap yoni bilan turgan shekilli", deb ancha vaqtgacha kallasini osiltirib oʻtirdi. Oybek, „Tanlangan asarlar“ . Chap ichakka ham yuq boʻlmaydi Juda oz, ovora boʻlib yeyishga arzimaydi (ovqat haqida). Chap koʻz bilan qaramoq Boshqalarga nisbatan kamsitib, eʼtiborsiz qaramoq. ◆ Kolxozda hamma narsa brigadalarga baravar taqsimlansin. Rais birovga oʻng koʻz, birovga chap koʻz bilan qaramasin. H. Gʻulom, „Senga intilaman“ . Chap qoʻl ayn. chap 2. ◆ Otaqoʻzi chap qoʻldagi eshikni ochdi. O. Yoqubov, „Diyonat“ .

Sinonimlari

so‘l.

chap II

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

chap

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

ayn. chalp.

Antonimlari

ЧАП. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

chap I
1 левый; ◆ ~ qoʻl bilan qaramoq 1) смотреть левым глазом; 2) перен. смотреть косо, относиться неблагосклонно; ◆ ~ga влево, налево; ◆ ~da слева, на левой стороне; ◆ ~dan слева, с левой стороны; ◆ kemaning ~ yonida 1) на левом борту корабля; 2) с левого борта корабля;
2 неудобный, несподручный, неподходящий; ◆ ~ yoʻl кружный, окольный путь; ◆ 

• ~ bermoq увильнуть, улизнуть, ускользнуть, увернуться; избежать встречи, обойти (стороной); ◆ ~ berib qochmoq удрать, улепетнуть (не дав себя поймать); ◆ ~ boʻlib qolmoq или ◆  ~ chiqishmoq рассориться; быть в контрах (с кем-л.); ◆ ularning yulduzi ~ или ◆  yulduzi ~ tushgan они недолюбливают друг друга; они антипатичны друг другу;◆ ~ yoni bilan turmoq (букв. встать с левого бока) встать с левой ноги; ◆ ~ ichakka ham yuq boʻlmadi и не почувствовал, что ел что-либо (так мало было пищи).
  

chap II
= chalp.