Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

chek-moq

Aytilishi

Etimologiyasi

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1. esk. Tortmoq, urmoq. ◆ Tigʻchekmoq. ◆ Armon bilan bilmaganni bildirar, Xanjar chekib, qora bagʻring tildirar. "Kun-tugʻmish".

2. Boshdan kechirmoq, ruhan yoki jisman his qilmoq. ◆ Azob chekmoq. Mashaqqatlar chekmoq. ◆ ..foniy dunyo azob-uqubatlarini koʻp chekkan banda boqiy dunyo rohatini koʻradi. Mirmuhsin, „Memor.“

Jon chekmoq Astoydil, jonini jabborga berib ishlamoq, harakat qilmoq. ◆ Meʼmorning dasht oftobida sardoba qurib beraman, deb jon chekib yurganini koʻrayotgan shogirdlari ustodga achinishardi. Mirmuhsin, „Meʼmor.“

Oh (yoki nola, faryod, yohu) chekmoq. Chuqur qaygʻurib, iztirob bilan yigʻlamoq; oh tortmoq. ◆ Ohlar chekib har dam kunduz, Joʻrasi yoʻq oʻzi yolgʻiz. "Bahrom va Gulandom". ◆ Qobil Komilovichning oʻzi esa ayvon ustuniga dam-badam boshini urib, nola chekardi. J. Abdullaxonov, „Xonadon.“ ◆ Yigitlar maktubin bitganda qondan, Kelinlar firoqdan chekkanda yohu, Uning ham panohi qaytmadi jangdan.. A. Oripov.

3. Isteʼmol qilmoq. ◆ Sigaret chekmoq. Chilim chekmoq. ◆ Oramizda besh kishi maxorka chekadi. S. Siyoyev, „Yorugʻlik.“ ◆ Men ham uni koʻtarayotganimda, shunday achimsiq hid dimogʻimni yorib yuboray degandi, nasha chekkaniga iqror boʻldim. Gazetadan. ◆ U ayvon chekkasida sigaret chekib turardi. Oʻ. Hoshimov, „Qalbingga quloq sol.“

4. Sanchib, kuydirib, bosib tasvir, naqsh, bezak hosil qilmoq, bezamoq. ◆ Egnida toʻq koʻk sheviotdan kostyum, yoqalariga gul chekilgan och pushti bluzka. Oydin, „Suhbati jonon.“

Imzo chekmoq Qoʻl qoʻymoq. ◆ Safo Avezov oʻng qoʻli bilan aktga imzo chekdi. "Mushtum".

Sinonimlari

Antonimlari

ЧЕКМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

chekmoq
1 уст. тянуть, тащить, протягивать;
2 переносить, претерпевать; переживать, испытывать; ◆ azob ~ испытывать мучения, страдать, мучиться, ◆ iztirob ~ волноваться, беспокоиться; тревожиться, испытывать тревогу; gʻam (или hasrat) ◆ ~ горевать, кручиниться; скорбеть; zahmat chekmay, rohat topilmas посл. без труда нет блаженства; ◆ imzo ~ подписывать, подписываться, расписываться;
3 курить; ◆ papiros ~ курить папиросу; ◆ nosvoy ~ закладывать под язык насвай;
4 набивать; гравировать; ◆ gul ~ набивать узор; ◆ naqsh ~ гравировать (вырезывать) узор.

chekmoq