dushman

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

dush-man

Etimologiyasi

Forschadan دُشْمَن - yog‘iy, yov; muxolif; badxoh.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1. Dunyoqarashi, manfaatlari, xatti-harakati bir-biriga qarama-qarshi boʻlgan, oʻzaro gʻanim, raqib sifatidagi tomonlarning har biri. ◆ Gʻoyaviy dushman. Doʻst achitib gapiradi, dushman — kuldirib. Maqol. ◆ Tikan zahri uchida, dushman zahri ichida. Maqol . ◆ Dushmanning katta-kichigi boʻlmaydi. Maqol . n ◆ Bular [Sharq muta-fakkirlari] zulm-zulmat, adolatsizlik, jaholat, xurofotning ashaddiy dushmani edilar. K. Yashin, „Hamza“ .
2. harb. Urushda oʻzaro biri ikkinchisi bilan jang qiluvchi, bir-biriga qarshi urush eʼlon qilgan tomonlardan har biri; yov. ◆ Dushman bilan boʻladigan janglarda qoʻrqoqlik qilmanglar. "Hadis"dan . ◆ Polk mudofaa qilib yotgan rayon ustida dushmanning necha yuzlab samolyoti behisob bomba yogʻdirdi. A. Qahhor, „Oltin yulduz“ .
3. koʻchma Insonga va umuman biror narsaga zarar keltiruvchi kimsa, narsa, hodisa. ◆ Yovvoyi oʻt — hosilning dushmani. Jahl — dushman, aql doʻst. Maqol . ◆ Soʻnggi pushaymon — oʻzingga dushman. Maqol . n ◆ Otabek ichkilikdan qattiq hazar qilar va bu kungacha mayni oʻziga dushman kabi koʻrib kelar edi. A. Qodiriy, „Oʻtgan kunlar“ ◆ ..tushkunlik — eng yomon dushman. F. Musajonov, „Himmat“

Sinonimlari

yog‘iy, raqib, gʻanim.

Antonimlari

ДУШМАН. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

dushman
1 враг, неприятель, противник, недруг; // вражеский, неприятельский; ◆ sinfiy ~ классовый враг; ◆ ~ qoʻshinlari вражеские войска; ◆ doʻst achitib gapirar, ~ kuldirib gapirar посл. друг говорит колко, а враг - потешая (букв. заставляя смеяться);
2 враг, противник (чего-л); ◆ yovvoyi oʻt - hosilning ~i сорняк - враг урожая; ◆ men chekishning ~i я противник курения;
3 душман, басмач.