goʻyo

Oʻzbekcha (uz)

goʻyo I

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

goʻ-yo

Etimologiyasi

GOʻYO I: Tojikcha bulbuli goʻyo izofa birikmasi tarkibida qatnasha-digan goʻūo sifati 'gapir-' maʼnosini anglatadigan guftan feʼlining goʻy hozirgi zamon asosiga (ТжРС, 110) -o koʻshimchasini (ТжРС, 543) qoʻshib hosil qilingan boʻlib, 'gapirishni biladigan' maʼnosini anglatadi (ТжРС, 110); shunga koʻra bulbuli goʻyo birikmasi 'tinmay gapiradigan (odam)’ maʼnosini anglatish uchun ishlatiladi (OʻTIL, 1,201: goʻyo: 0). GOʻYO II, GOʻYOKI 'Xuddi', 'kabi' maʼnosini ifodadaydigan bu oʻxshatish birligi (ergashtiruv bogʻlovchisi) ПРСda [guna] sifatining ikkinchi maʼnosi ("povidimomu, kajetsya, kak budto, slovno") deb keltirilgan (431); shunga oʻxshash maʼno ("slovno, mojno skazat, mojno podumat") [gui] birligi bilan ham ifodadanishi aytilgan. Koʻrinadiki, bu boglovchi asli goʻyi tovush tarkibiga ega boʻlib, 'aytish mumkin maʼnosini bildirgan. Bu bogʻlovchi oxiridagi m tovushi keyinchadik goʻio / sifati oxiridagi tovushga monand ravishda o aytiladigan boʻlgan, natijada shaklan bir xillik yuzaga kelgan. Goʻyoki bogʻlovchisi 'aytish mumkinki' maʼnosini bildiradi (OʻTIL, I, 201).
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

\f. — gapiruvchi, notiq

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

esk.

poet. Aytuvchi, gapiruvchi.

Bulbuli goʻyo 1) juda yaxshi sayraydigan va odamdek gapira oladigan bulbul (ertak-larda); 2) yaxshi va biyron gapiradigan odam haqida. ◆ Sshiar hozir bamisoli bulbuli goʻyosiz. P. Tursun, „Oʻqituvchi“ .

goʻyo II

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

goʻ-yo

Etimologiyasi

\f. LjjiJ — xuddi, misli

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

erg. bogʻl. Qiyoslash, oʻxshatish maʼnolarini ifodalash uchun xizmat qiladi. ◆ Gʻulomjon suyunganidan yerda yurmas, goʻyo osmonda uchardi. M. Ismoiliy, „Fargʻona tong otguncha“ . ◆ Tojiboy kirib keldi. Goʻyo bu yerda hech kim yoʻqday, oʻtirganlar bilan salomlashmay, kekkayib borib, oʻz oʻrniga oʻtirdi. P. Tursun, „Oʻqituvchi“ .

Antonimlari

ГЎЁ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

goʻyo
1 союз подчинит. якобы, будто бы; будто, словно, как бы; ◆ ~ hech narsa boʻlmaganday как будто ничего не случилось, как ни в чём не бывало; ◆ U birdan qoʻlini keskin silkidi: "Shuncha ham qaygʻurasizmi!" - dedi ~ ( Ойбек, «Ќутлуѓ ќон») Он вдруг резко махнул рукой, словно говоря: «Чего вы так горюете!»;
2 говорящий; умеющий говорить; ◆ 

• bulbuli ~ 1) сладкоголосый соловей; сказочный соловей, умеющий говорить по-человечески; 2) перен. сладкоречивый человек.