halol

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

ha-lol

Etimologiyasi

arab. – ruxsat etilgan, yoʻl qoʻyilgan; qonuniy, asosli; toʻgʻri, vijdonli odam;

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1. din. Shariat hukmiga muvofiq yesa, ichsa, foydalansa boʻladigan; harom emas. ◆ Pulni olmadim, ming marta roziman, sizga ona sutiday halol boʻlsin.. A. Qahhor, „Qoʻshchinor chiroqlari.“

2. koʻchma Kishining oʻziga qarashli, oʻz mehnati bilan, peshona teri toʻkib topilgan; xiyonat, gʻirromlik kabilardan xoli. ◆ Jon-dilidan halol ishlaydigan odamlar bilan inoq.. R. Fayziy, „Choʻlga bahor keldi.“ ◆ Toʻgʻri tut ishingni va halol yasha! Shuhrat. ◆ Mahfuza endi qingʻirlikni tashlar, bolalarini halol pul bilan boqib, voyaga yetkazar.. Gazetadan.

3. koʻchma Gʻirromlikka oʻrganmagan, qingʻir yoʻlga bormaydigan, birovni aldamaydigan; toʻgʻri, sofdil. ◆ Halol kishi. Halol ishlamoq. ◆ Kolxoz raisi umri yetimlik bilan oʻtgan halol odam. Sh. Rashidov, „Boʻrondan kuchli.“ ◆  [Zargarov:] Bechora Oqila oʻzi juda halol, mehnatkash, bolalarga juda mehribon ayol. A. Qahhor, „Ogʻriq tishlar.“ ◆ Azaliy xalqing bor bir el qatori, Tantiyu mehnatkash, toʻgʻrisoʻz, halol. A. Oripov, „Yillar armoni.“

4. Nikohlab olingan, qonuniy (xotin haqida). ◆ Birovning halolini birov suyadigan zamon ekanda, vodarigʻ? S. Siyoyev, „Otliqayol.“ ◆ Oʻzining bir emas, ikkita xotini boʻla turib, tagʻin bir yigitning haloliga koʻz olaytirish.. A. Qodiriy, „Oʻtgan kunlar.“

5. sport. Oʻzbek kurashida sof gʻalabaga beriladigan baho.

Antonimlari

ҲАЛОЛ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

halol

Tillar

• Inglizcha: honest, halol food
• Turkcha: helâl

Ruscha _ru

halol
1 рел. дозволенный, допущенный (шариатом), незапрётный, законный (по шариату); разрешенный шариатом к употреблению в пищу;
2 перен. честный; приобретённый честным путём; // честно, добросовестно; ◆ lafzi ~ честное слово; ◆ lafzi ~ odam человек, верный своему слову; ◆ ~ mehnat или ◆  mehnati ~ честный труд; ◆ ~ odam честный, добросовестный человек; ◆ ~ pul честно заработанные деньги; ◆ oshing ~ boʻlsa, koʻchada ich посл. если ты добыл пищу честным трудом, то ешь её хоть на улице; ◆ ona sutidek ~ чистый, как материнское молоко; ◆ ~ ishlamoq работать честно, добросовестно; ◆ ~ mehnat qilmoq честно трудиться;
3 законный, брачный.