izgʻirin

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

iz-gʻi-rin

Etimologiyasi

IZGʻIRIN 'sovuqda shiddat bilan yoʻnaluvchi’ (shamol haqida). I z gʻ i r i n ilamol hulohlarni kesib ketgudek edi. Bu soʻz izgʻir- feʼlidan -(i)n qoʻshimchasi bilan yasalgan: izgʻir- + in = izgʻirin. Asli sifat boʻ— lib, sifatlanmishsiz ishlatish natijasida avval ot— lashgan, keyin otga koʻchgan: izgʻirin shamol > izgʻirin. ’Shiddat bilan yoʻnaluvchi shamol’ sovuqni kuchaytiradi, shunga koʻra izgʻirin soʻzini ’sovuq shamol’ deb taʼrif-lash ham mavjud.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

Achchiq sovuqli boʻralagan shamol; izgʻiriq. Togʻ tomondan qor izgʻiri-ni esmoqda. P. Tursun, Oʻqituvchi. ◆ Boyagina bir nav yogʻib turgan qor endi dala yoqdan esa-yotgan achchiq izgʻirin bilan boʻralab urib ber-di. H. Gʻulom, „Mashʼal“ .

Antonimlari

ИЗҒИРИН. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

izgʻirin
резкий, холодный, пронизывающий ветер; сильный мороз с ветром; метель; ◆ ~lardan chatnagan qoʻllar руки, потрескавшиеся от холодного, ветра; ◆ suyakni qaqshatuvchi achchiq ~ резкий холодный ветер, пронизывающий до костей.