nodon

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

no-don

Etimologiyasi

NODON Bu sifat tojik tilida no- inkor old koʻshimchasini (ТжРС, 208) bil-', 'angla-' maʼnosini anglatadigan donistan feʼlining don hozirgi zamon asosiga (ТжРС, 135) qoʻshib hosil qilingan boʻlib (ТжРС, 270), 'bilimsiz', 'fahm-farosati past' maʼnosini anglatadi (OʻTIL, I, 506). Bu sifatdan oʻzbek tilida nodonlik oti yasalgan.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

f. — bilmaydigan, xabarsiz; johil, ilmsiz; kaltafahm, befarosat

НОДОН. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1. Ilm-maʼrifatdan xabari yoʻq, ongi, tushunchasi past; oʻqimagan, bilimsiz; qoloq. ◆ Nodon odam. Soʻzlaguvchi nodon boʻlsa, eshitguvchi dono boʻlsin. Maqol. ◆ Nahotki mana shu yerda oʻtirgan studentlar Yunusov oʻylaganchalik nodon boʻlsa?! Oʻ. Hoshimov, „Qalbingga quloq sol.“

2. Fahm-farosati kam; tushunmaydigan, tentak. ◆ Ajab boʻldi! Oyogʻining tagiga oʻligingni tashlagin endi, oʻz qadrini bilmagan nodon. Oʻ. Hoshimov, „Qalbingga quloqsol.“

Antonimlari

НОДОН. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Sifat

nodon

• Turkcha: anlayışsız

Ruscha _ru

nodon
1 непросвещённый, тёмный; невежественный; // невежда, неуч;
2 бестолковый, глупый; // бестолочь, глупец; ◆ soʻzlaguvchi nodon boʻlsa, eshitguvchi dono boʻlsin посл. если говорящий невежда, то слушающий должен быть мудрецом; ◆ ayron osh boʻlmas, nodon bosh boʻlmas посл. айран не может быть едой, глупец не может быть начальником.