oʻr
tahrirlash
Sinonimlari tahrirlash
Antonimlari tahrirlash
Morfologik va sintaktik xususiyatlari tahrirlash
oʻr
Aytilishi tahrirlash
Etimologiyasi tahrirlash
OʻR I ’chuqur’, 'xandaq’. ◆ Front chizigʻida oʻrlar qazildi. Qadimgi turkiy tilda ’chuqur’ maʼnosini anglatgan bu ot asli ’kovla-’ maʼnosini anglatuvchi or-feʼlining ism eshi boʻlib (ЭСТЯ, I, 466), qozirgi oʻzbek tilida deyarli ishlatilmaydi.
OʻR II ’doʻng’, 'tepalik’. Oʻ r kelsa, oʻrmaladi. Bu ot qadimgi turkiy tilda 'tepaga qarakatlan-’ maʼnosini anglattan ö:r- feʼlining (ЭСТЯ, I, 542) ism eshi boʻlgan; oʻsha davrlardayoq ö: unlisining choʻziqlik belgisi (ДС, 388), oʻzbek tilida esa yumshoqlik belgisi yoʻqolgan: ö:r > ör > or.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari tahrirlash
Maʼnosi I tahrirlash
- Jarlik, chuqurlik; oʻra. ◆ Oʻrga tushib ketmoq. ◆ Front orqasida oʻr qazib turganda, Mulla Obiddan oʻttiz metrcha nariga bir katta toʻp oʻqi tushib, qattiq tovush chiqarib yoriladi. Abdulla Qodiriy, „Obid ketmon“
- Tepalik, balandlik. ◆ Qiyada qilpillatdi, Oʻr kelsa, oʻmganlatdi [otni]. "Rustamxon". ◆ Lolaqizgʻaldoqlar oʻru qirlarga qip-qizil gilam-poyandoz toʻshagan. "Yoshlik". ◆ Oʻziga qolsa, shahar deb, qir oshib, oʻr oshib oʻtirmasdi-yu.. N. Norqobilov, Bekatdagi oq uycha.
Oʻr tortmoq - balandlik tomon yoʻnalmoq; oʻrlamoq. ◆ Arkning ikki yonida burama yoʻl bilan yuqoriga oʻr tortib ketgan pillapoyalar: ular mezanalarga olib chiqadi. Q. Mirzo, Olam goʻzal. ◆ Yoʻl borgan sari ogʻirlashib va togʻ tarafga qarab oʻr tortib borar edi. Gʻayratiy, „Uzoqdagi yor“ . - koʻchma Yuqori, baland. ◆ Birodarlar, oʻzbek eli oʻr keladi, oʻzi oʻjar, zoʻr keladi! Tog‘ay Murod, „Ot kishnagan oqshom“
Sinonimlari tahrirlash
Antonimlari tahrirlash
Morfologik va sintaktik xususiyatlari tahrirlash
oʻr
Aytilishi tahrirlash
Etimologiyasi tahrirlash
Maʼnoviy xususiyatlari tahrirlash
Maʼnosi II tahrirlash
folk. Oʻjar; johil. ◆ Hali bu bola yosh boʻlsa ham, yomon oʻr bola ekan. Oʻzbek oʻr boʻladi-da, deyishayotirlar. "Ravshan".
Sinonimlari tahrirlash
Antonimlari tahrirlash
ЎР. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.
Tarjimalari tahrirlash
- Turkcha: bayır