Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

o-gʻa

Aytilishi

Etimologiyasi

OGʻA ’eng katta aka'. Bu kishi mening o gʻ a m boʻladilar. Bu ot asli qadimgi turkiy tildagi ’uzoq yasha-’ maʼnosini anglatgan aq- feʼlidan (ЭСТЯ, I, 122) -a qoʻshimchasi bilan yasalgan (ЭСТЯ, I, 70; DS, 48): aq- + a = aqa (aqa soʻzi oʻzbek tilida hozir ham yosh bolalar nutqida ishlatiladi); keyinchalik ikki unli ora — ligʻidagi q undoshi gʻ undoshiga almashgan (КРС, 20); oʻz — bek tilida soʻz boshlanishidagi a unlisi â unlisiga, soʻz oxiridagi a unlisi ä unlisiga almashgan: aqa > agʻa > âgʻä.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 ayn. aka. ◆ Matnazar oʻz ogʻasiga moʻltirab tikilgancha, betoqat hoʻkizning boʻynidagi arqonni tortib turardi. S. Siyoyev, „Yorugʻlik“ . ◆ Shirin ukang keldi ogʻasin izlab, koʻrar koʻzim, jonim akam, bormisan? "Shirin bilan Shakar" .

2 Tugʻishgan akaday yaqin, qadrdon kishi. ◆ Qoʻni-qoʻshni, kichik-katta Ogʻamlarga salom ayting! Hamza . ◆ [Salimboyvachcha:] Siz yolgʻiz pochcham emas, ham doʻstim, ham ogʻamsiz. Oybek, „Tanlangan asarlar“ .

3 tar. Yurtning, elning kattasi, koki-mi. ◆ Meni bilsang - Qoʻngʻirotning ogʻasi. Boshimda bor er yigitning jigʻasi. "Alpo-mish" .

Yurt ogʻasi ayn. ogʻa 3. ◆ Ochil hovliqib xi-tob qilardi: -Qoʻying, yurt ogʻasi, men oʻzim surobini toʻgʻrilayman!M. M. Doʻst, „Galatepa-ga qaytish“ . ◆ U oʻzini yurt ogʻasidek erkin, sarbast tutayotgan Teshaboyning mingboshi boʻlib kelganmi-yoʻqligini bilishni ucmap, lekin bilolmay tajang boʻlardi. M. Ismoiliy, „Fargʻona tong otguncha“ .

4 tar. Turli lavozim va unvon nomlari tarkibiga kiradi, maye. ◆ haram ogʻasi, eshik ogʻasi.

5 Oʻzidan kattalarga nisbatan murojaat shakli. ◆ Ogʻa, shu yerni azonlab haydasak boʻl-maydimi?S. Siyoyev, „Yorugʻlik“ .

Sinonimlari

Antonimlari

ОҒА. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

ogʻa
1 старший брат; ◆ ogʻamiz ulugʻ rus xalqi наш старший брат великий русский народ; ◆ ogʻa-ini братья; ◆ ogʻa-inigarchilik или ◆ ogʻa-inilik родство, родственные отношения, родственные чувства (у братьев);
2 обращение к старшим; ◆

haram ogʻasi евнух (в гареме); ◆ shisha ogʻasi приёмщик стеклопосуды.

ogʻa