Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

pes

Aytilishi

Etimologiyasi

PES Bu ot ПРСda [pis] shaklida keltirilib, 'iflos', 'moxov' maʼnolarini (100), ТжРСda pes shaklida keltirilib, yuqoridagi maʼnolarni (ТжРС, 304) anglatishi aytilgan; oʻzbek tiliga tojikcha shakli olinib, 'pigment yetishmasligi natijasida terida paydo boʻladigan oq dogʻ', 'shunday kasallik' maʼnosini anglatadi (OʻTIL, I, 582).
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

[f. — iflos, irkit; teridagi

oq dogʻ; moxov] 1 tib. Pigment yetishmasli-gi natijasida terida paydo boʻladigan oq dogʻ. ◆ -Quymuchida tangadek pesi bor.. -Les emas. Yaraning oʻrni edi-ku. A. Qahhor, „Qoʻshchinor chiroqlari“ .

2 Shunday kasali boʻlgan kishi. ◆ [Mo-zordagi\ Quduqning suvi faqat kasallarning, ayniqsa pes va koʻzi ogʻriganlarning shi-folanishlariga va ziyoratchilarning “ta-barruk ” deb olib borishlariga sarf qilinar edi. S. Ayniy, „Esdaliklar“ .

3 soʻk. Yaramas, moxov. ◆ Pes pesni qorongʻi-da topar. Maqol . n ◆ [Hop:] Paranjisi qursin, qaydanam shu pesni yopinib, suqmo-zorga bordim-u, oʻzimga dardisarni orttir-dim-keldim. Hamza, „Paranji sirlari“ . ◆ [Yoʻl-chi:[ Gulnorni sevishimni bilardi-ya, pes chol. Oybek, „Tanlangan asarlar“ . ◆ Sovchi qoʻydim, bermadi. Otang qurgʻur pes ekan. "Folklor" .

Sinonimlari

Antonimlari

ПЕС. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

pes
1 мед. песь, ложная проката (белые пятна на коже вследствие нарушения пигментации);
2 человек, страдающий ложной проказой;
3 перен. бран. отвратительный, мерзкий, гадкий (о человеке); // сволочь, гад; ◆ pes pes bilan qorongʻida topishar посл. мерзавец с мерзавцем в темноте друг друга найдут; соотв. рыбак рыбака видит издалека; ◆ Gulnorni suyushimni bilar edi-ya, pes chol (Ойбек, «Ќутлуѓ ќон») А ведь знал мерзкий старик, что я люблю Гюльнар; ◆

pes moxov qilmoq испортить, изгадить (что-л.).

pes