serraymoq

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

ser-ray-moq

Etimologiyasi

SERRAY- 'dong qot-', 'kekkay-'. Nizomjon ni-ma hilishini bilmay serrayib turib holdi (Sayid Ahmad). Bu feʼl asli qadimgi turkiy tildagi ' harakatlanmay tek tur— ’ maʼnosini anglatgan ser— feʼlining ' qimirlamay turish holati' maʼnosini anglatgan eshi — ser otidan eski oʻzbek tilida — (ä)y qoʻshimchasi bilan yasalgan (КРС, 645); keyinchalik maʼnoni kuchaytirish maqsadi bilan r undoshi qatlan-

gan: ser + äy = seräy- > serräy-.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Bir joyda angrayib, harakatsiz turmoq. ◆ Serrayib turmoq. yat Nizomjon nima qilishini bilmay, serrayib turib qoldi. S. Ahmad, „Ufq“ . ◆ Qiz dahshat aralash serrayib qotib qoldi. U. Nazarov, „Odamlar“ .

2 salb. Biror ish qilmasdan, angrayib yoki kekkayib turmoq. ◆ -Nimaga serrayib turibsan? Bu yoqqa kel, churvaqa! — deb qich-qirdi mingboshi bolaga qarab. M. Ismoiliy Fargʻona t. o.

Antonimlari

СЕРРАЙМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

serraymoq
1 опешить, растеряться; остолбенеть; стоять столбом; уставиться неподвижным или растерянным взором; serrayib turmoq находиться в состоянии оцепенения, прострации или растерянности; hayratdan serrayib qolmoq остолбенеть от удивления, застыть от удивления; serraygan holda в оцепенении;
2 важничать, высокомерничать, задирать нос; ulugʻ boʻlsang, kekkayma, oʻz xalqingga serrayma посл. если ты велик, не высокомерничай, не задирай носа перед своим народом;
3 уставиться неподвижным взором.