tavfiq

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

tav-fiq

Etimologiyasi

arab. –muvofiqlash(tirish); yarashtirish, kelishtirish; yordam, madad; baxt, omad;

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1. din. Toʻgʻri yoʻlga boshlovchi din yoʻl-yoʻriqlari, insof, diyonat; eʼtiqod. ◆ Bu gunohkor oʻgʻilga oʻzing tavfiq ber va men qulingni kechir. Oybek, „Nur qidirib.“ ◆ Janob Xoʻja Yahyo molu dunyoga hirs qoʻyib, tavfiqni unutgan. P. Qodirov, „Yulduzli tunlar.“ (Ushbu soʻz aslida juda keng taʼrifga muhtoj boʻlgan soʻzlardan biri hisoblanadi, lekin toʻgʻri talqinga yaqinroq boʻlgan birdan bir maʼnosi shuki – Allohning (baʼzi bir insonlarga) barcha ishlarda (xoh dunyo xoh diniy ishlarda) yoʻldosh bo'lishligini, hamda birinchi oʻrinda aynan shu insonga koʻmak va mudofaa berishi (natijasi gʻalaba bilan yakun topishi)ni tushunish lozim;)
2. koʻchma Nojoʻya ish, xatti-harakat va shu kabilardan oʻzini tiyish. ◆ Zolimlarga insof, tavfiq bersin! — dedi buvim koʻzlariga yosh olib. Oybek, „Bolalik.“
3. Tavfiq (Erkaklar ismi): arab. – baxtli, omadli, iqbolli ma’nolariga ega.

Tavfiqqa kelmoq Insofga kelmoq, yaxshi yoʻlga kirmoq, yomon (nomaqbul) ish, xatti-harakatlardan tiyilmoq. ◆ U vaqt, — dedi Shodim, — bizni shayton yoʻldan chiqargan edi. Endi tavfiqqa keldik. S. Ayniy, „Qullar.“

Antonimlari

ТАВФИҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

tavfiq
1 рел. благочестие;
2 перен. книжн. воздержание от дурных поступков; ◆ ...xalqni tarbiya qilish, insof va tavfiqqa, sabr-qanoatga chaqirish... (Ойбек, «Ќутлуѓ ќон») ...воспитывать народ, призывать его к честности и воздержанию от дурных поступков, к терпеливости...