Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

til-siz

Aytilishi

Etimologiyasi

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Ogʻiz boʻshligʻida tili boʻl-magan, tili yoʻq.

2 Soʻzlash qobiliyatiga ega boʻlmagan, soʻz-lay olmaydigan. ◆ Bechora tilsiz jonivor ega-sinshg bu jinniliklariga quloqlarini jim-gina chimirib chidab bergan. S. Anorboyev, „Oqsoy“ . ◆ Yoʻlchi tilsiz kabi, gʻayrishuuriy ravishda boshini chayqadi. Oybek, „Tanlangan asarlar“ .

3 koʻchma Gap-soʻzsiz, indamay. ◆ Unsinham, kampir ham harakatsiz, tilsiz qotib qol-dilar. Oybek, „Tanlangan asarlar“ . ◆ Mendan tilsizgina bir narsa soʻrar, Yolborib fik-rimga termiladi u. R. Parfi, „Koʻzlar“ . ◆ Kutilmagan gʻazabga uchragan Bozorov nima de-yishini bilmay, tilsiz, harakatsiz yogʻochday qotib turardi. I. Rahim, „Chin muhabbat“ .

4 koʻchma Churq etgan ovoz eshitilmaydi-gan, jimjit. ◆ Bir kun tilsiz kechaning Kirib qoʻyniga, Ashurni yoʻq qilishni Oldi boʻy-niga. Gʻayratiy .

Tilsiz yov Gapga tushunmaydigan, quloq solmaydigan; shafqatsiz, zolim. Quruq ayoz — ◆ tilsiz yov. Maqol . n ◆ Lashkarimni yutar edi ajdaho, Boʻlolmadim tilsiz yovga barobar. "Shirin bilan Shakar" ."*

Sinonimlari

Antonimlari

ТИЛСИЗ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

tilsiz
1 не имеющий языка, лишённый языка;
2 немой; лишённый дара речи; ◆ tilsizmisan? Gapirsang-chi! Что ты, онемел? Говори же!; ◆ Yoʻlchi tilsiz kabi, gʻayrishuuriy ravishda boshini chayqadi (Ойбек, «Ќутлуѓ ќон») Юльчи, словно немой, бессознательно качал головой; ◆ kasal tilsiz yotibdi больной лежит, лишившись языка; у больного отнялся язык;
3 книжн. перен. безмолвный; ◆ tilsiz tabiat безмолвная природа.

tilsiz