tuzoq

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

tu-zoq

Etimologiyasi

1 Qush yoki boshqa ovlanadigan hayvonlarni tutish uchun odatda qildan yasaladigan sirtmokdi moslama. ◆ Tuzoq qoʻy-moq (qurmoq). m [ Suvonjon

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

◆ Ot dumidan eshib toʻqilgan tuzoqlarni kaklik kelishi ehtimol topilgan yerlarga shaxmat tar-tibida oʻrnashtirardi. S. Anorboyev, „Oqsoy“ .

2 koʻchma Umuman, qoʻlga tushirish yoki oʻziga ogʻdirish uchun koʻrilgan tadbir yoki ishga solingan vosita; dom. ◆ Bilmagan ishga urinma, Urinib tuzoqqa ilinma. Maqol . shsh

Lekin oʻzi lapashang boʻlsa ham, balo! Qora-suvning gulday qizini tuzogʻiga tushirgan. O. Yoqubov, Izlayman. ◆ Jon talvasasida qolgan dushman Umurzoq otani tuzoqqa tushirish yoʻliga oʻtdi. Sh. Rashidov, „Boʻrondan kuchli“ . [ Solihboy:] Xayriyat, bu ish ham xamirdan qsh1 ◆ sugʻurganday joʻngina bitdi. Gʻofirni endi butunlay ipsiz tuzoqqa ilintirdim. Xamza, „Boy ila xizmatchi“ .

Tuzoq qoʻymoq 1) qush tutish uchun tuzoq-ni moslab, joy-joyiga qoʻymoq; 2) qoʻlga kiritish, tushirish chora-tadbirini ishga solmoq. ◆ Muhiddin pulga tuzoq qoʻyib, endi boshqa shaharlarga ham qatnaydigan boʻlib qoldi. S. Abduqahhor, „Uy ostonadan bosh-lanadi“ . ◆ Sodda ota, onamizni urib yoʻldan, Bizga tuzoq qoʻymoqdalaroʻngu soʻldan. "Mushtum" . Tuzoqqa tushmoq (yoki ilinmoq) 1) tuzoqqa kirmoq, band boʻlmoq (q. tuzoq 1). ◆ Tuzoqlarga beshta kaklik tushibdi (ili-nibdi); 2) domiga duchor boʻlmoq (q. tuzoq 2). Faqat Nigora oʻziniki boʻlsa, qoʻlidan chiqib ketmasa, uning tuzogʻiga ilinib qolmasa bas. S. Anorboyev, Oqsoy.

Antonimlari

ТУЗОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

tuzoq
западня, ловушка; силок; ◆ qil tuzoq силок; ◆ tuzoq qoʻymoq 1) поставить западню; 2) перен. устроить западню (кому-л.); ◆ tuzoqqa tushmoq (или ilinmoq) прям. и перен. попасть в западню, в ловушку; ◆ bilmagan ishga urinma, urinib tuzoqqa ilinma посл. не берись за то дело, которое не знаешь, а взявшись, не попади в ловушку; ◆ tuzoqqa tushirmoq (или ilintirmoq) прям. и перен. заманить в западню, в ловушку; ◆ 

• uzoqqa tuzoq qoʻymoq погов. наметить (себе) далёкую цель.