yangi

Oʻzbekcha (uz)

yangi I

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

yan-gi

Etimologiyasi

YAŊI 'yaqinda bunyod qilingan’. Bizning teatr hali ya n g i — d a (Oybek). Qadimgi turkiy talda ham shunday maʼnoni anglatgan bu soʻz yaŋï tarzida ta — laffuz qilingan (ДС, 234), oʻzbek tilida a unlisi ä unlisiga almashgan, ï unlisining qattiqlik belgisi yoʻqolgan: yaŋï > yäŋi.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Ilgari boʻlmagan, endi yuzaga kelgan (kelayotgan, keladigan). ◆ Yangi ariq. Yangi texnologiya. Yangi devor. Yangi zavod. Yangi yoʻl. Yangi ilmiy yoʻnalish. Yangi korxona. Yangi uy. Yangi shahar. Yangi nav. yash ◆ Tinchlik-omonlik boʻlsa, bir kun kelib, yangi dangʻil-lama imoratlar solib ham, hozirgiday, "shunchalik gap ekan-ku", deymiz. A. Qahhor, „Qoʻshchinor chiroqlari“ . ◆ U doʻstlariga tunov kungi yangi sherini maʼqul qilolganiga qu-vonardi. S. Siyoyev, „Yorugʻlik“ . ◆ U Mirmuro-dovni har koʻrganda: -Yangiyei bormi, eshi-taylik, — deb soʻraydigan boʻldi. "Guldasta".

2 Hali tutilmagan yoki juda kam ish-latilgan, asl holatini yoʻqotmagan; zid. zeki. ◆ Yangi kiyim. Yangi mashina, m ◆ Dushan-ba kuni yangi banoras toʻn va yangi yashil bax-mal doʻppimni kiyib, idoraga bordim. "Guldasta" .

3 Ish-faoliyati, hayoti endi boshlangan, boshlanganiga hali koʻp boʻlmagan; yangi qilingan. ◆ Bu ishda u yangi, yo'rdam berish ke-rak. m U — ◆ yangi hisobchimiz Oqpoʻlat aka-ning yakkayu yagona arzanda oʻgʻli. S. Siyoyev, „Yorugʻlik“ . ◆ Sattorqul yangi rais boʻlsa ham, shoshmasdan koʻklamni tizginlab oldi. A. Qahhor, „Qoʻshchinor chiroqlari“ . Nihoyat, otasi oʻz muddaosiga yetdi — ◆ qizini yangi kuyovga topshirib tinchlandi. A. Qodiriy, „Oʻtgan kunlar“ .

4 Oʻzaro navbatda avvalgisidan keyin-gisi; navbatdagisi, endigisi. ◆ Yangi direktor. Yangi lavozim. n ◆ Bilim maskanlarida yangi oʻquv yili boshlandi. Gazetadan . ◆ Ha, tongni qarshilab olsa-da takror, Yangi deb ataydi har kunni odam. A. Oripov .

5 Shu yil, shu mavsumga tegishli; shu yilga oid; dastlabki. ◆ Shoʻrvaga yangi kartoshka solindi. Yangi bugʻdoyning noni. shsh Yangi hosilni peshma-pesh qabul qilish va undan sifitli tola ajratib olishga ham puxta hozirlik koʻrildi. Gazetadan .

8-Oʻzbek tilining izo\li lugati

yangi II

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

yan-gi

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

(urgʻu oldingi boʻgʻinda) rvsh. Yaqindagina, hozirgina U ◆ yangi shu yerda edi. Tandirdan yangi uzilgan nonlar. yash ◆ Yangi boʻshangan sovliq qoʻzisini yalaydi. S. Ahmad, „Yulduz“ .

Antonimlari

ЯНГИ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Sifat

yangi

• Estoncha: uus
• Fincha: uusi
• Yoqutcha: саҥа

Ruscha _ru

yangi
1 новый; ◆ yangi bino новое здание; ◆ yangi kiyim новая одежда;◆ yangi xabar новая весть, новость; ◆ yangi xodim новый работник; Yangi yilingiz qutlugʻ boʻlsin! с Новым годом!;
2 свежий; ◆ yangi gazeta свежая газета; ◆ yangi karam свежая капуста;◆ yangi non свежий хлеб;
3 молодой; ◆ yangi kelin молодая невестка; ◆ yangi oy 1) молодой месяц; новолуние; 2) новый месяц;
4 новый, появившийся недавно (взамен прежнего); ◆ yangi direktor новый директор; ◆ u bu yerda yangi он здесь [человек] новый;
5 этого года (урожая); молодой; ◆ yangi kartoshka молодой картофель, молодая картошка; ◆ yangi yongʻoq орехи этого года урожая;
6 новый, относящийся к текущему или недавнему отрезку времени; ◆ yangi tarix новая история;
7 в знач. нареч. снова, вновь; ◆ Esingizda bormi, meni dor ostidan qutqazib, menga yangi hayot bagʻishlaganingiz? (А. Ќодирий, «Ўтган кунлар») Вы помните, как спасли меня от виселицы и (тем самым) вновь даровали мне жизнь?;
8 разг. молодой, неопытный, зелёный; ◆ yangi shofyor молодой (неопытный) шофёр;
9 только что, недавно; ◆ u yangi shu yerda edi он только что был здесь; ◆ yangi bir odam sizni soʻrab kelgan edi только что приходил какой-то человек и спрашивал вас; ◆ 

• yangi mehmon (букв. новый гость) новорождённый, прибавление семейства.