yorqin

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

yor-qin

Etimologiyasi

YORQIN ’ochiq nurli’, 'ravshan’. Quyosh chihib, anhor yohasidagi tollarni oltinlatgan, toza, yo r -h i n havo koʻzni hamashtiradi (Oybek). Bu sifat eski oʻzbek tilida nurlanishni ifyudalagan yarq tasvir soʻzidan —ï qoʻshimchasi bilan yasalgan feʼlga (КРС, 235) -n qoʻshimchasini qoʻshib yasalgan (ЭСТЯ, IV, 135; КРС, 235); keyinchalik a unlisi â unlisiga almashgan, ï un — lisining qattiqlik belgisi yoʻqolgan: (yarq + ï = yarqï-) + n = yarqïn > yârqin.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Yorugʻ, yogʻduli, (och rangli) nurli, tiniq. ◆ Yorqin kun. m ◆ Quyosh chiqib, anhor yoqasidagi tollarni oltinlatgan, toza, yorqin havo koʻzni qamashtiradi. Oybek, „Tanlangan asarlar“ . ◆ Yorqin koʻklam kunlarining birida Oʻtap jamoadan uyiga odatdagidan barvaqtroq qaytib, ertasi kun maktab ochilishini xabar qildi. H. Gʻulom, „Mashʼal“ .

2 Aniq, ravshan, yaqqol. ◆ Ahmad Husayn uzoq soʻzladi, dehqonlarning hayotini yorqin, chuqur tafsilli hikoya qildi. Oybek, „Nur qidirib“ . ◆ Hamid Olimjonning butun ijodida kishi-lar obrazi yorqin talqin etilgan. N. Safarov, „Olovli izlar“ . ◆ Romanda shahar tasviri ham.. togʻ qishloqlarining goʻzal manzaralari ham yorqin ifodalangan. S. Karomatov, „Ol-tin qum“ .

3 koʻchma Baxtiyor, baxtli; nurafshon. Yor-qin hayot. m ◆ Hayot har qachondan koʻra koʻrkam va yorqin edi. Shuhrat, „Shinelli yillar“ . ◆ Bun-dan tashqari, u totuv va sogʻlom ishchi oila-sida oʻsib, koʻp yorqin damlarni boshdan kechir-gan, shuning uchun ham qiyofasi nurga serob edi. P. Qodirov, „Uch ildiz“ .

4 Taʼsirchan, esda qolarli; oʻlmas, oʻchmas. U | ◆ Yusufjon qiziq\ oʻzining yorqin va oʻziga xos talanti bilan oʻtkir hajv yordamida baxtli hayot qurishda uzbek xalqiga toʻsqin-lik qilgan kuchlarni qahr-gʻazab bilan fosh qildi. T. Obidov, „Yusufjon qiziq“ . ◆ Joʻraxon-ning qahramonligi, jasorati, yorqin xoti-rasi, ishlari qalblarda, hayotda abadiy qola-di. Nazarmat, „Joʻrlar baland sayraydi“ .

</a>■"

5 Yorqin (erkak va xotin-qizlar ismi).

Antonimlari

ЁРҚИН. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Ot

yorqin (koʻplik yorqinlar)

Ruscha _ru

yorqin
1 светлый, яркий; // светло; ярко; ◆ yorqin lampa светлая лампа; ◆ yorqin nurlar яркие лучи; ◆ Quyosh chiqib, anhor yoqasidagi tollarni oltinlatgan, toza yorqin havo koʻzni qamashtiradi (Ойбек, «Ќутлуѓ ќон») Взошедшее солнце озолотило ивы на берегу анхора, чистое яркое небо ослепляет глаза;
2 перен. ясный, яркий; // ясно, ярко;◆ yorqin ifoda яркое выражение; ◆ yorqin ifodalangan fikrlar ярко выраженные мысли;
3 перен. светлый, яркий, счастливый; ◆ yorqin umidlar светлые надежды; ◆ yorqin yoʻl светлый путь; ◆ yorqin hayot счастливая жизнь;
4 Яркин (имя собств. мужское и женское).