Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

ha-vo-yi

Aytilishi

Etimologiyasi

HAVOYI Bu sifat 'asosan azot va kislorodsan iborat modda' maʼnosini anglatadigan arabcha havo II otiga (АРС, 862) tojikcha -y koʻshimchasini (ТжРС, 542) qoʻshib hosil qilingan boʻlib, 'asossiz', 'esh-il-yelpi', 'puch' maʼnosini anglatadi (OʻTIL, II, 670).
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

a. ^1 j— havo, atmosferaga oid; injiq, nozli, tantiq

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Havo rangli, och koʻk, koʻkimtir. ◆ Stol ustidagi koʻk aba-jurli chiroqdan Qunduzxonning yuziga havoyi bir nur tushib turardi. S. Ahmad, „Qadrdon dalalar“ . ◆ Pastga boqmoqdaman: na bir qalʼa bor, Na qaqqaygan daraxt, na baxmal vodiy, Na havoyi rangda yongan jiydazor, Na ser-raygan keksa togʻlar ajdodi. S. Akbariy .

2 Havoga koʻtarilgan; baland. ◆ Koʻring, ana-vi oʻrta asr binosi qanchalik nafis va pur-viqor, minoralar qanchalik havoyi va xush-bichim-a!S. Akbariy, „Sevgi bilan tirilgan yurak“ .

3 koʻchma Yengil-yelpi, jiddiy boʻlmagan; oson. ◆ Havoyi ishlar bilan shugʻullanmoq. m ◆ -Chindan ham boʻzchining mokisidek eshonning ichkari-tashqarisi oʻrtasida bepul oyoqdan horib, qatnab yurishdan koʻra, havoyigina, bozorda ailula aytib, oʻynab yurib pul to-pishga na yetsin! — dedi Shum bola. Gʻ. Gʻulom, „Shum bola“ . ◆ Mavlono, mendan endi havoyi gʻa-zallar kutmang. Endi faqat xalqim dilini kuylayman. J. Sharipov, „Xorazm“ .

4 koʻchma Yengil tabiatli; yengiltak, be-qaror. ◆ Havoyi odam, n -Yengiltak qiz, — ◆ deb oʻyladi Komil, ichidan qaynab-toshayotgan gʻazabini zoʻrgʻa bosib. — Shu havoyi oliftani deb, meni yerga uryapsan-a!\. Ahmar, Kim haq? ◆ Uydagilar mening havoyiroq boʻlib qolga-nimni bilishadi, bir amallab oʻqib ketadi, deb oʻylashganmi, yakshanba kuni qarindosh-urugʻlar maslahatga yigʻilishgandi. S. Siyoyev, „Yorugʻlik“ . ◆ Bir havoyi erni deb, tarki dunyo qi,gmoqchimisiz? Gazetadan .

5 koʻchma Asosga ega boʻlmagan, asossiz, yuzaki. ◆ Havoyi vaʼdalar. Havoyi raqamlar. n ◆ Fikringiz juda havoyi va tamom no-toʻgʻri. I. Sultonov, „Burgutning parvozi“ . Joʻravoy aka, nahotki u [◆ Poʻlatjon] meni yengiltak, havoyi narsalarga uchadigan qiz, deb oʻylasa. S. Ahmad, „Qadrdon dalalar“ .

Sinonimlari

Antonimlari

ҲАВОЙИ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

havoyi
1 легкомысленный, ветреный, несерьёзный; // шалопай, повеса; ◆ ~ odam легкомысленный человек; шалопай, повеса;
2 лёгкий, нетрудный; ◆ ~ ish лёгкая работа;
3 необоснованный, легковесный, пустой; ◆ ~ gaplar пустые, необоснованные разговоры; ◆ ~ raqamlar цифры, взятые с потолка;
4 небесного цвета, светло-голубой.

havoyi