ochilmoq

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

o-chil-moq

Etimologiyasi

1 Ochmoq 1-8 fl. majh. n. ◆ Eshik ochizdi. Sandiq ochildi. Yoʻl ochildi. Yangi maktab ochildi. Qingʻir ish qirq yildan keyin ham ochiladi. Maqol . m ◆ Bir haftaga qolmay kanalga suv ochiladi. S. Ahmad, „Ufq“ . ◆ Mana shu togʻlarning ikki tarafidagi adir-lar, Makrit choʻlidan ochilgan yerlarning hammasi meniki, menga qaraydi. S. Ahmad, „Jimjitlik“ . ◆ Haykalchaning ochilish marosimi boʻlib oʻtganidan bexabar, parda tutishga hojat qolmaganini bilishmaydi. M. M . Doʻst, Lolazor. ◆ Yaqinrogʻingizdaoʻlmoquchun.. dushman tomonidan uyingizga ochilgan tuynukchaga kirdim. A. Qodiriy, „Oʻtgan kunlar“ . Hasa-nali

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

◆ Uzok; oʻylagandan soʻng ishning ochilmay qolgan qismini yechishni boshqa vaqtga kol-dirmokchi boʻldi. A. Qodiriy, „Oʻtgan kunlar“ .

2 Ochmoq 1, 2, 9-12 fl. oʻzl. n. ◆ Fikri ochildi. Rangi ochildi. n ◆ Keldi ochilur chogʻing, oʻzliging namoyon qil, Parchalab kishanlarni, har tomon pirishon qil. Hamza . ◆ Bu paxta ekan-ku, hali shoshmay turinglar, ochilgan xotinlar boshqatdan paranjiga kiradi. S.

Ahmad, Hukm. ◆ Tomlardagi.. lolalar kip-Kizilboʻlibochildi. M. Ismoiliy, „Fargʻona tong otguncha“ . ◆ Soʻnggi quyoshli kunlarda paxta yana qiy-gʻos ochildi. I. Rahim, „Ixlos“ .

3 Boshlanmoq, ish boshlamoq. ◆ Ertaga shu muammoga bagʻishlangan olimlarning yigʻili-shi ochiladi. S. Zunnunova, „Koʻk chiroq“ .

4 Koʻrinmoq, namoyon boʻlmoq. ◆ Yoʻlchining koʻziga jannatday katta bogʻ manzarasi ochildi, tomosha qilib, keksa togʻaning orqa-sidan yura berdi. Oybek, „Tanlangan asarlar“ . ◆ Agar mana shu Muzlok togʻning.. sirtiga chikilsa, kishining koʻzi oldida biri-biriga zid ikki dunyo ochiladi. M. Ismoiliy, „Far-gona t“ . o.

Basharasi ochilmoq Kirdikori, aybi, aslida kimligi fosh boʻlmoq. ◆ Toʻgʻri, Rahim-jon Moʻydinovga tuhmat kilganlarning avra-astari agʻdarildi, haqikiy basharasi ochildi. "Mushtum" .

5 Xafaligi yoki qahr-gʻazabi yoʻqolib xushnud boʻlmoq, yozilmoq. ◆ -Goho biron kishi [buvimning] koʻnglini ogʻritganda, men unga bir ogʻiz yumshok gap aytsam, oʻsha zamoni ochilib ketaqolardi, — dedi Kenja. H. Nazir, „Asarlar“ . ◆ Elmurod uning [Gulsumning] bu kadar ochilib kulganini birinchi koʻrishi edi. U bundan rohat qildi. P. Tursun, „Oʻqituvchi“ .

Bahridili ochilmoq Kayfiyati yaxshi boʻlmoq, chehrasi yorishmoq. ◆ Shiypon orqa-sidagi gʻoʻzalarni koʻrib, Paygʻomovning bah-ridizi ochilib ketdi. S. Nurov, „Maysalarni ayoz urmaydi“ . Chehrasi ochilmoq ayn. bahridi-li ochilmoq.

6 Husniga husn qoʻshilib, tobora chi-royli boʻlmoq, goʻzallashmoq. ◆ Zunnunovning nazarida Saodatxon yanada ochilib ketganga oʻxshaydi. I. Rahim, „Ixlos“ . ◆ Qora koʻylak ichida boʻgʻilib yotgan ekansan. Qara, nak shaftoli gulidek ochilibsan, kel, pardoz kila-miz. N. Safarov, „Sharq tongi“ . ◆ Bashirjon uzoqrokdan kelinga tikshshb turarkan: "Juda ochilib ketibdi", deb oʻyladi. N. Aminov, „Qahqaha“ .

Baxting ochilsin q. baxt 2. Jagʻi ochil-

moq Toʻxtovsiz gapirmoq; koʻp, uzoq gapir-moq. ◆ Oshno bir muddat jimib qoldi, lekin lahza oʻtib, tagʻin jagʻi ochildi. M. M . Doʻst, Lolazor. Ishtahasi ochilmoq Ishtiyoq bilan ovqat yemoq; ◆ -Ana endi, charchok ham unuti-ladi, ishtaha ham ochiladi. Uning gapi toʻgʻri chiqdi. S. Ahmad, „Jimjitlik“ . Koʻzi ochilmoq q. koʻz. ◆ Taʼzirimni yeganim shu boʻldiki, koʻzim ochildi, tushunib oldim. S. Zunnunova, „Olov“ . Ogʻzi ochilmoq Hayron boʻlmoq. ◆ Bir hafta-dan keyin qiz Jamolzodaning ustaxonasiga tashrif buyurdi. U "Koʻkkoʻl tongi"ni koʻrib, ogʻzi ochilib qoldi. Oʻshanda koʻrgani hozirgi polotnoning oldida oddiy ermak edi, xolos. "Yoshlik" . Havo ochildi Havo bulutdan toza-landi. ◆ Osmonni qoplagan chang-toʻzon alla-qachon gʻoyib boʻldi, havo charaqlab ochilib ketdi. Sh. Rashidov, „Boʻrondan kuchli“ .

</a>lZZ. ft*

Antonimlari

ОЧИЛМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

ochilmoq
страд. и возвр. от ochmoq
1 открываться, раскрываться, отворяться; вскрываться, отпираться; откупориваться; uning koʻzi ochildi прям. и перен. у него открылись глаза; eshik ochildi отворилась дверь; havo ochilib ketdi небо прояснилось;
2 открываться, быть введённым в действие; yangi maktab ochildi открылась новая школа; konferensiya ertaga ochiladi конференция открывается завтра;
3 перен. открываться, раскрываться, разоблачаться, вскрываться; sir ochildi секрет раскрыт; ochilib gapirmoq открывать душу, посвящать (кого-л.) в свою тайну; рассказывать всё, что есть, на душе;
4 расцветать, распускаться (о цветах); gul ochildi цветы расцвели;
5 проясниться, расцвести (о лице); чувствовать себя свободно, раскованно, привольно; chehrasi ochildi его лицо прояснилось, просветлело; ochilib-yozilib или ochilib-sochilib привольно, свободно; с улыбкой;
6 открыться, показаться; предстать; Yoʻlchining koʻziga "jannatday" katta bogʻ manzarasi ochildi (Ойбек, «Ќутлуѓ ќон») Перед глазами Юльчи открылась (предстала) картина огромного «подобного раю» сада;
7 стать светлым, отстираться; kir ochildi бельё отстиралось;
8 хорошеть, становиться более красивым; Zunnunovning nazarida Saodatxon yanada ochilib ketganga oʻxshaydi (И. Раћим, «Ихлос») По мнению Зуннунова, Саодатхон ещё более похорошела; Xira saxtiyon maxsilar pardozdan soʻng yiltiraydi, ochiladi (Ойбек, «Ќутлуѓ ќон») Ободранные сафьяновые ичиги после чистки сверкают, становятся красивыми; * ogʻzim ochilib qoldi 1) я силно удивился; 2) я был восхищён; bemorning koʻngli ochildi больному легче; ochilgan ohak гашёная известь; bemorning koʻzi moshdek ochildi больному сразу стало легче (полегчало); болезнь как рукой сняло; ochilgan qoʻriq поднятая целина.