qadar

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

qa-dar

Etimologiyasi

jjj — miqdor, oʻlcham, dara-ja

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

koʻm. 1 (b. k. bilan) Taqqoslash, oʻxsha-tish, daraja munosabatlarini, maʼnola-rini bildiradi; kabi, oʻxshash, -dek. ◆ Kosa-ni olib, katta qoshiq bilan shoshib-pishib ichdi. Kosada osh uch ellik qadar ozaydi. Oybek, „Tanlangan asarlar“ . ◆ Dunyo qadar mard-lik siqqan keng quchogʻingga, Yashiringan million xalqning gʻazabli sasi. H. Poʻlat . ◆ Biz oʻzimizni ichkariga olgach, darvozabon oʻzi-ning hazmi koʻtargan qadar bizga toʻngʻil-laydir-da, darvozani berklash harakatiga tushadi. A. Qodiriy, „Oʻtgan kunlar“ .

2 (j. k. bilan) Chegara munosabatini, maʼnosini bildiradi; dovur, -gacha. ◆ Uydan vokzalga qadar. Yetti yashardan yetmish yashar-ga qadar. m ◆ Darvoza ostini to hamsoyalar eshigiga qadar supurib kirib oʻltirib, ona-lari bilan choy ichmoqqa mashgʻul boʻlar erdi. Hamza, „Tanlangan asarlar“ . ◆ Shu yilning oxi-riga qadar korxonada beshta dastgoh tay-yorlanada. Gazetadan .

Bir qadar Maʼlum darajada, bir oz, birmuncha, sal. ◆ Bu ishlar bir qadar bitgan-dan keyin, Sidiqjon onasini olib kelgani Bahrobodga bordi. A. Qahhor, „Qoʻshchinor chiroqlari“ . ◆ Ikki ogʻa-ini bir qadar saro-simaga tushib, oʻrinlaridan turishdi. Oybek, „Tanlangan asarlar“ . Mumkin qadar Im-koni boricha, iloji boricha. ◆ Qambar ma-hallaning nomini aytib, u yerdagi tor kucha, boshi berk koʻchalarni, eshiklarni mumkin qadar sinchiklab tushuntirdi. Oybek, „Tanlangan asarlar“ . ◆ Boʻlib oʻtgan voqeaga mumkin qadar beozor baho berib, qizni unutib, tinchishni istar.. edi. "Sharq yulduzi" . U qadar 1) unga teng keladigan, unchalik. ◆ Ma-salani u qadar yecholmasam kerak; 2) aytish-ga arzigudek, „deyarli“ . ◆ Uning nimasi meni oʻziga tortar ekan? U qadar goʻzalligi ham, boshqa odamlardan ortiqligi ham yoʻq-ku! P. Tursun, „Oʻqituvchi“ .

qadar II

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

qa-dar

Etimologiyasi

a. jol — taqsir, yozmish

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

esk. kt. Taqsir, qismat, yozmish.

Antonimlari

ҚАДАР. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

• Ozarbayjoncha: qədər
• Koreyscha: 에 (e)
• Turkcha: kadar
• Yaponcha: へ (e)
• Xitoycha: 至 (zhì)

Ruscha _ru

qadar I
послелог
1 употребляющийся с основным п. передаёт сравнение по качеству; ◆ bir qadar до некоторой степени; ◆ shu qadar в такой степени, настолько, сколько, так много; ◆ mumkin qadar по мере возможности; по мере сил; ◆ Gulnor oʻzida zarra qadar kuch sezmas (Ойбек, «Ќутлуѓ ќон») Гюльнар чувствовала себя совершенно обессилевшей; ◆ oʻn minut qadar до десяти минут, около десяти минут, минут с десять;
2 управляющий дательным п. до, вплоть до; по, примерно; ◆ uyga qadar до дому; ◆ Oktyabr revolyutsiyasyga qadar (вплоть) до Октябрьской революции; ◆ qishga qadar вплоть до зимы; ◆ birinchi bobdan beshinchi bobga qadar с первой главы по пятую; ◆ soat uchga qadar до трёх часов.

qadar II
книжн. уст. рок, судьба, доля, участь.