xizmat

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

xiz-mat

Etimologiyasi

arabcha — xizmat; ish, lavozim; xizmat koʻrsatish; yordam

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Biror ish yoki mehnat bilan shugʻullanish; biror ishni bajarish; ish, mehnat. Bir kun eshon meni.. chaqirib: -Oʻgʻlim, — ◆ dedi, — mana endi bizga ancha xizmating singdi. Gʻ. Gʻulom, „Shum bola“ . ◆ Yurt, hukumat aslo bu xizmatlaringni unut-maydi. S. Ahmad, „Ufq“ . -Agar mening bu xiz-matim xon janobining marhamatiga loyiq koʻrilar ekan, — dedi hoji, — menga eng manzur boʻlgan mukofot oʻgʻlimning ozod qili-nishidir. A. Qodiriy, Oʻtgan kunlar.

Xizmat qilmoq 1) ish, yumush qilmoq. ◆ Bu esa yelib-yugurib xizmat qilib yurgan Obidovning koʻngliga gʻulgʻula oldi. Gazetadan; 2) biror muassasa, „korxonada ishla-moq“ . U ◆ institutda xizmat qiladi; 3) mu-ayyan vazifani bajarmoq, „kerak boʻlmoq“ . ◆ "Boburnoma" dagi maʼlumotlar hozirgi zamen fani uchun ham xizmat qiladi. "Fan va turmush" .

2 Birovga yordam koʻrsatish; xolisona qi-lingan ish; yordam; yaxshilik. ◆ Bu xizmating-ni sira unutmayman. Elga xizmat  — oliy hammat. Maqol. ■■ ◆ El ga xizmat qilib, bolam, duo ol. "Malikai ayyor" . ◆ Tooʻlguncha, ota, qilay xizmating, Qilgan xizmatlarim — sening izzating. "Malikai ayyor" .

3 Biror tashkilot, muassasa yoki kor-xonada bajariladigan ish, vazifa; lavozim; shunday joyda ishlash. ◆ Birinchi noyabrda bul-sa kerak, "Mushtum" xizmatiga kirishgan-man. A. Qodiriy, „Kichik asarlar“ . ◆ Siz, ogʻay-nilar, ilgari xon yonida qandoq xizmatda boʻlgan boʻlsalaringiz, endi ham oʻsha vazifada qolaberasizlar. A. Qodiriy, „Oʻtgan kunlar“ . ◆ U [Ahror xalfa Fuzayilxonov] shu yerdagi xizmatga kirib, keyinchalik sekin-asta birinchi sinf oʻqituvchisi boʻlib oldi. "Mushtum" .

Xizmat haqi Biror ish yoki topshiriqni bajargani uchun beriladigan haq. ◆ Mana, Mu-tal polvon, hozircha oz boʻlsa ham, shuni olib turasiz, ammo xizmat haqingiz oʻz yoʻliga boʻladir. A. Qodiriy, „Oʻtgan kunlar“ .

5 Ish, topshiriq, vazifa. [Homid:] ◆ Kishi-ning xizmatidan qochgan odam emasman. A. Qodiriy, „Oʻtgan kunlar“ . ◆ Sizga ogʻir kelmasa, bir xizmat topshirmoqchiman, usta! A. Qodiriy, „Oʻtgan kunlar“ .

Xizmatingizga tayyorman Nima ish buyur-sangiz, bajaraveraman, buyrugʻingizga mun-tazirman. ◆ [Shofyor yigit:] Xizmatingizga doim tayyormiz. S. Anorboyev, „Oqsoy“ .

6 Soʻroq ohangi bilan aytilib, „Menda nima ishingiz bor?“ degan maʼnoni bil-diradi. ◆ -Xoʻsh, oʻrtoq Doʻsmatov, xizmat? — dedi Davlatyor. P. Tursun, „Oʻqituvchi“ . ◆ -Xizmat? — dedi u \Akram\ yumshoq kresloning suyanchigʻiga oʻzini taisshb, Nigoraga tikildi. S. Anorboyev, „Oqsoy“ .

7 s. t. Armiya safida boʻlish, harbiy maj-buriyatni oʻtash. ◆ Xizmatga chaqirilmoq. yash [◆ Ota-onalar] Bundan bir yoki ikki yil ilgari askarlikka uzatgan va xizmatini tu-gatish oldida urushga toʻgʻri kelib, hozir jang qilayotgan bolalarni esladilar. I. Rahim, „Chin muhabbat“ .

8 Armiya tarkibidagi ayrim ixtisos-lashgan sohalar yoki tarmoqlar. ◆ Aloqa xiz-mati. Tibbiyot xizmati. Razvedka xizmati.

Xizmat koʻrsatgan Mehnati eʼtirof etilgan kishilarga beriladigan faxriy unvonlar tarkibida ishlatiladi. ◆ Xizmat koʻrsatgan oʻqituvchi. Xizmat koʻrsatgan fan arbobi. Oʻzbekiston Respublikasida xizmat koʻrsatgan artist. Xizmat koʻrsatmoq Ki-shilar ehtiyojini, „talabini qondirish bilan bogʻliq biror ish qilmoq“ . ◆ Madaniy xizmat koʻrsatmoq. Xizmatda (yoki xizmatin-gizda) boʻlaylik Biror kimsani mehmondor-chilikka taklif qilganda, iltifot yuzasi-dan aytiladigan ibora. ◆ Mulla Gʻulom, bugun xizmatda boʻlaylik, qoʻl boʻshadi deguncha toʻgʻ-ri kelaverasiz. M. Ismoiliy, „Fargʻona tong otguncha“ .

Antonimlari

ХИЗМАТ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

xizmat
1 служба, работа; должность; служение; // служебный, рабочий; ◆ vatanga xizmat служение родине; ◆ majburiy xizmat принудительные работы; ◆ xizmat joyi место службы, место работы; ◆ harbiy xizmat военная служба; ◆ xizmat muddati срок службы; ◆ xizmat vaqti служебное (рабочее) время; ◆ xizmat varaqasi служебная записка; ◆ xizmatga olmoq принимать на службу, принимать на работу; ◆ xizmatdan boʻshatmoq освобождать от работы, увольнять со службы; ◆ xizmatdan chetlashtirmoq отстранять от работы (должности);
2 труд; ◆ bunga mening ancha xizmatim singan на это я потратил много труда; много труда я вложил в это;
3 услуга одолжение; ◆ nima xizmat? чем могу служить?; что прикажете?; ◆ xizmat? = nima xizmat?; xizmat, otaxon? чем могу служить, папаша?; ◆ xizmatingizga tayyorman я к вашим услугам; ◆ xizmatda (или ◆  xizmatingizda) boʻlaylik разрешите вам услужить, сделайте одолжение (говорится, когда приглашают кого-л. к себе в гости); ◆ xizmatga tuhmat погов. (букв. клевета за услугу) зло за добро, чёрная неблагодарность;◆ xizmat haqi 1) заработная плата; 2) плата за услугу; ◆ xizmat qilmoq 1) служить; работать; bizda fan va texnika yutuqlari xalqqa xizmat qiladi у нас достижения науки и техники служат народу; ◆ ministrlikda xizmat qilmoq служить (работать) в министерстве; ◆ bu etik menga koʻp xizmat qildi эти сапоги долго служили мне; 2) обслуживать; услуживать; оказывать услугу; ◆ xizmat qildirmoq поставить на службу;
4 заслуга; ◆ katta xizmatlar большие заслуги; ◆ xizmat koʻrsatmoq 1) заслуживать; ◆ xizmat koʻrsatgan oʻqituvchi заслуженный учитель; 2) обслуживать; ◆ madaniy-maishiy xizmat koʻrsatish культурно-бытовое обслуживание;
5 служба (отрасль, отдел); ◆ aloqa xizmati служба связи.

.