сидеть
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
си-деть
Aytilishi
Etimologiyasi
Maʼnoviy xususiyatlari
Maʼnosi
сидеть, сижу, сидишь несов.
1 oʻtirmoq; ◆ ~ в кресле kresloda oʻtirmoq; ◆ ~ за столом stol oldida (yonida) oʻtirmoq; ◆ ~ верхом otga minib oʻtirmoq, otga minmoq; ◆ ~ на нaсесте qoʻnoqda oʻtirmoq; ◆ птица сидит на ветке qush shoxda oʻtiribdi;
2 bekor oʻtirmoq (turmoq, yurmoq); ◆ ~ без дела bekor oʻtirmoq; bekor (bekorchilik qilib) yurmoq; ◆ он ни минутки без дела не сидит u bir minut ham bekor turmaydi;
3 ... bilan band (mashgʻul) boʻlmoq, shugʻullamoq◆ ~ на вёслах eshkak eshmoq, eshkak eshish bilan band boʻlmoq; ◆ ~ ночами за книгой tuni bilan kitob oʻqimoq (kitob oʻqib oʻtirmoq) ; ◆ ~ над чертежами chizma (chertyoj) bilan shugʻullanmoq (band boʻlmoq);
4 qimirlamay (jilmay) oʻtirmoq; ◆ ~ у постели больного bemor yonidan jilmay oʻtirmoq; ◆ он всё время сидит дома u doim uyida oʻtiradi, uyidan eshikka chiqmaydi;
5 qamoqda boʻlmoq (oʻtirmoq, yotmoq; ◆ ~ в тюрьме turmada oʻtirmoq, (yotmoq), qamalmoq; ◆ он уже три года сидит u uch yildan beri qamoqda (qamalib) yotibdi ;
6 oʻtirmoq, boʻlmoq, qolmoq;◆ ~ без денег pulsiz oʻtirmoq ; pulsiz qolmoq;◆ ~ на диете parhezda boʻlmoq, p a r h e z tutmoq; ◆ ~ на голодном пайке ovqatdan (yoki boshqa narsadan) siqilib yashamoq; ◆ он сидит на одном молоке u faqat sut bilan yashayapti (sutdan boshqa narsa istemol qilmayapti);
7 oʻrnashmoq, joylashmoq, kirib olmoq; ◆ заноза сидит глубоко zirapcha chuqur kirib ketibdi (chuqur joylashib olibdi); ◆ гвоздь прочно сидит в стене mix devorda mahkam (oʻrnashib) turibdi; ◆ в его голове сидит мысль об отьезде перен. ketish (joʻnash) haqidagi fikr uning miyasiga oʻrnashib qolgan;
8 yopishib (kelishib, yarashib) turmoq, (kiyim haqida); ◆ это платъе сидит хорошо bu koʻylak yarashib turadi;
9 botmoq, choʻkmoq, oʻtirmoq, ◆ лодка мелко сидит qayiq uncha botmaydi (botib turmaydi); ◆ ~ на яйцах tuxum bosmoq, tuxum bosib yotmoq;◆ ~ барином bekor turmoq (yurmoq);◆ ~ голодом och yurmoq (qozonni suvga tashlamoq);◆ ~ на престоле (или на царстве) podshoh boʻlmoq shohlik qilmoq;◆ ~ сложа руки (или ручки) qoʻl qovushtirib (bekor) oʻtirmoq◆ ~ по горло (или по уши) в долгах qarzga botib yotmoq;◆ ~ в девках прост. уст. (erga chiqmay) oʻtirib qolmoq, qari qiz boʻlib oʻtirmoq;◆ ~ как на иголках см. иголки; ◆ ~ как на угольях см. уголь; ◆ ~ на телефоне (axborotlar qabul qilish yoki berish uchun) doimo telefon oldida boʻlmoq, ◆ ~ на чемоданах см. чемодан; ~ на шее (на горбу) у кого см. шея; ◆ вот где сидит! разг. mana bu yerimga (hiqildogʻimga) keldi! (jonga tekkan, bezor qilgan narsa, ish gap va h. k. haqida aytiladigan ibora)