bahr

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

bahr

Etimologiyasi

a. بَحْر — ulkan daryo, dengiz

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Dengiz; okean.◆  Bepoyon olam, bahri muhitlar, oʻzi koʻrmagan mahobatli togʻlar, dunyo mam-lakatlari, nomalum qitʼalar. S. Siyoyev, Avaz.◆  Bir yoningda esa Sevanday bahr, Misoli bulutlar ichida qamar. A. Oripov.

2 koʻchma Olam, dunyo; boylik.◆  Terdi sanʼat bahrining qimmatbaho injusidan. Habibiy.

3 koʻchma Tugʻyon, toʻfon.◆  Buloqlarda qay-nadi gʻazabning bahri, Qotillarni sovurdi oʻlkaning qahri. M. Shayxzoda, Chorak asr devoni.

4 koʻchma Mehr; ishq-muhabbat domi. ◆ Yigitlar taltayar qizlar bahriga. "Gul-norpari".◆  Bulbul sairar toza gulning bahriga. "Oysuluv".◆  Men tushuvdim Nigoroyning bahriga, Shuning-chun boruvdim siz xon shahriga. "Nigor va Zamon".

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

bahr

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

II \a. ad. Aruz sheʼriy tizi-midagi oʻn toʻqqizta sheʼriy vazn guruh-laridan har biri (q. aruz).◆  Ruboiy, anʼanaga koʻra, aruzning "xazaj" bahriga mansub "axram" va "axrab" vaznlarida yoziladi. "Oʻzbek adabiyoti".

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

bahr

Etimologiyasi

III [f. — bahra, nasib; foyda

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

ayn. bahra.◆  Navoiyning sanʼati zoʻr nazmida, El bahr olur oʻz suhbati, bazmida. Habibiy.

Bahri (yoki bahridili)ni ochmoq Koʻng-lini ochmoq, ruhini yengil, kayfini chogʻ qilmoq...◆  Orombaxsh havo, xushboʻy hid ularning [Saodat bilan kampirning] bahrini ochmoqda. I.Rahim, Ixlos.◆  Kishining bahrini ochadigan salqin bir oqshom edi. O. Yoqubov, Tilla uzuk. ◆ Eshik ochilib, birdan ichkariga urgan shamol-dan bir oz bahri ochildi. Shuhrat, Shinelli yillar.◆  Maysa barglari uchida yaltiragan shudring donalari odamning bahridilini ochar edi. M. Mahmudov, Mangu kuy izlab. Bahridan oʻtmoq (yoki kechmoq) Foydasidan, nafidan, hatto oʻzidan ham voz kechmoq.◆  Yaxshisi bunday bevosh xizmatkorning bahridan kechish kerak. S. Ayniy, Doxunda.◆  Boʻri polvon piriga oshna boʻlmaydi. Valixoʻja aka, boshi oltindan boʻlsa ham, shu odamning bahridan oʻting! N. Safarov, Navroʻz.

Antonimlari

БАҲР. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

bahr I
уст. море, океан.

bahr II
лит. название каждой из 19 групп стихотворных размеров аруза; напр. ◆  ~i tavil, ~i komil и т. д., (см. aruz).

◆ bahr III:
~dan oʻtmoq (или kechmoq) отказаться или отступиться (от чего-л.).

◆ bahr IV:
~i (или ◆  ~i-dili ) ochildi у него поднялось настроение; он развеселился, он ощущает душевный подъём; ◆ boqqa kirsang ~ing ochiladi как войдёшь в парк, душа радуется (на душе становится легко); ◆ ~ini (или ◆  ~i-dilini ) ochmoq поднимать (чьё-л.) настроение; вызывать (у кого-л.) душевный подъём.