свет

Ruscha (ru)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

свет

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

свет I м, р. -а (-у ), предл. в свете, на свету
nur, yogʻdu; yorugʻlik; ◆ солнечный ~ quyosh nuri (yogʻdusi); ◆ лунный ~ oy nuri, oydin; ◆ дневной ~ kunduzgi yorugʻlik; ◆ лампа дневного ~а kunduzgi yorugʻlik lampasi; ◆ скорость ~а yorugʻ lik tezligi; ◆ преломление ~а nurning sinishi;
2 разг. tong otar payti, tong; ◆ вставать до ~а tong otmasdan turmoq; ◆ ни ~ ни заря tong otmasdan, tong q orongʻisida, kallai sa harlab; ◆ чуть ~ tong otar-otmas , saharda, saharlab;
з yorugʻlik manbai, chiroq, lampa; yorugʻ; ◆ зажечь ~ chiroq(ni) yoqmoq; ◆ погасить ~ chiroqni oʻchirmoq;
4 yoritilgan (yerugʻ) joy, yorugʻlik, yorugʻ; ◆ стать против ~а yoruqqa qarab turmoq; посмотреть что-н. ◆  на ~ yoruqqa solib koʻrmoq; ◆ выйти из темноты на ~ qorongʻi joydan yorugʻlikka (yorugʻ joyga, yoruqqa) chiqmoq; на свету yorugʻda, yorugʻ joyda;
5 жив. yorugʻ tushib turgan tomon, yorugʻ yeki oq tomon (rasmda); ◆ контрасты ~а и тени yorugʻ (tomon) bilan soya (tomon) farqlari;
6 перен. koʻz qarashi; ◆ кроткий ~ глаз moʻltillab qarash; yuvosh qa rash, muloyim qarash;
7 перен. чего chiroq, yorugʻlik, roʻshno lik;◆ ~ истины haqiqat chirogʻi; ◆ вести народ к ~у xalqni yorugʻlikka (roʻshnolikka) olib chiqmoq; ◆ ~ мой  ! нар.-поэт. chirogʻim, jigarim, ardogʻim, ardoqqinam!;◆ ~ моих очей jonu dilim, nuri diydam◆ 

в ~е чего nuqtai nazaridan; ◆ в ~е последних событий soʻnggi voqealar nuqtai nazaridan; soʻnggi voqealarga qaraganda; в свете каком biror holda, tarzda; ◆ представить в выгодном ~е yaxshi tomondan koʻrsatmoq; yomonini yashirib, yaxshisini oshirmoq; пролить (бросить )◆ ~ на что книжн. oydinlashtirmoq, yoritmoq, ravshan (tushunarli, ochiq-oydin) qilib qoʻymoq; ◆ невзвидеть ~а разг. ogʻriq yoki qoʻrquvdan joni halqumiga kelmoq (koʻziga hech n arsa koʻrinmay qolmoq); см. ◆  невзвидеть; ~ а не видеть 1 ) doim band boʻlmoq, dam olishga vaqti boʻlmas lik; 2 ) jabr-jafo chekmoq, azob tortmoq, dard i -dunyosi]] qorongʻi boʻlmoq; ◆ только и ~у(~а )в окошке, что... разг. birdan-bir ovunchogʻi, birdan-bir xursand qiladigan narsa; ◆ только и ~у в окошке, что дочка birdan-bir ovuncho gʻi(m) - shu qizi(m).

свет II м, р. света
duyyo, olam, jahon; ◆ части ~а dunyo qitʼalari; ◆ со всего ~а (со всех концов ~а ) butun dunyodan, dunyoning hamma tomonlaridan; ◆ путешествие вокруг ~а dunyo buylab sayohat, dunega sayohat; ◆ он мне дороже всех на ~е u menga dunyodagi h amma odamlardan aziz; u menga dunyoda eng aziz odam;
2 dunyodagi barcha odamlar, barcha, butun dunyo; ◆ это всему ~у известно bu butun dunega (barchaga) maʼlum; buni butun dunyo (barcha) biladi; ◆ прославиться на весь ~ butun dunega dong taratmoq; ◆ на весь ~ не угодишь barchaning koʻngl ini topib boʻlmaydi;◆ ~ не без добрых людей посл. dunyoda yaxshi odamlar yoʻq emas (bor, topiladi);
3 yuqori tabaqaga mansub kishilar, yu qo ri tabaqalar, zodagonlar; oqsuyaklar; ◆ высший ~ zodagonlar davrasi, zodagonlar; ◆ человек ~а zodagonlarga mansub kishi, zodagon; ◆ белый ~ yorugʻ dunyo; ◆ белый ~ не мил разг. (koʻziga) yorugʻ dunyo qorongʻi, yorugʻ dunyo ham koʻzga koʻrinmaydi; не близкий (ili ближний )◆ ~ прост. yaqin emas, uzoq, olis; ◆ Новый ~ Yangi dunyo (Amerika); ◆ Старый ~ Eski dunyo (Yevropa, Osiyo, Afrika); ◆ тот ~ рел. u dunyo, narigi dunyo; ◆ этот ~ рел. bu dunyo◆ 

всё на ~е dunyoda bor narsa, hamma (barcha) narsa; ◆ за нее отдам всё на ~е uning uchun (yor uchun) hamma narsadan kechaman (hamma narsani beraman);◆ никто на ~е dunyoda hech kim; ◆ никто ни ~е об этом не знает buni dunyoda hech kim bilmaydi

◆ выйти в ~ (или увидеть ~) bosilib chyqmoq , n ashr e t i lmoq; извлечь на (божий )◆ ~ turgan (bekitib qoʻy i lgan) joyidan olmoq; ◆ отправить на тот ~ разг. narigi dunyoga yubormoq, oʻldirmoq; ◆ отправиться на тот ~ разг. narigi dunega ketmoq, olamdan oʻtmoq, oʻlmoq; ◆ сжить со ~а (со ~у ) раг., yer yuzidan supurib tashlamoq, yoʻq qilmoq, quritmoq, oʻldirmoq;. ◆ нет на ~е кого u olamdan oʻtib ketgan, vafot etga n , oʻlgan; ◆ явиться или появиться на ~ dunyoga kelmoq, tugʻilmoq; yuzaga (vujudga) k ye lmoq, paydo boʻlmoq; ◆ на краю ~а dunyoning bir chekkasida, juda uzoqda; жить на краю ◆ ~а dunyoning bir chekkasida (bir tupkasida) yashamoq; ; ◆ на чём ~ стоит (ругать, бранить ) разг. ogʻizga kelgan soʻz bila n , ogʻ i zga kelganni qaytarmay (soʻkmoq , haqorat qilmoq); ◆ произвести на ~ tugʻmoq, tuqdirmoq; dunega keltirmoq; ◆ дурак, каких ~ не производил (ili не видел ) dunyoda bunday ahmoq yoʻq (topilmaydi), bunday ahmoqni dunyo koʻrmagan, dunyoda birinchi ahmoq ; ◆ ~ не клином сошёлся на ком, на чем см. ◆  клин; ни за что на ~е sira, hech, aslo, hech qachon,